تشریح ویژه برنامه های محرم در مشهد | رخت عزا بر تن شهر

امیررضا وثوقی | شهرآرانیوز؛ امسال شکل عزاداری شاید با سال‌های گذشته متفاوت باشد، اما ماهیت عزاداری برای سیدشهدا تغییر نخواهد کرد؛ زیرا حزن محرم و فرهنگ عاشورا با پوست، خون و جان مردم عجین شده؛ موضوعی که باعث شده است وقایع مختلف تاریخی و هجمه‌های فرهنگی نه تنها در عرض ارادت ما به امام‌حسین (ع) و خاندان عترت و طهارت ذره‌ای خدشه وارد نکند، بلکه شور حسینی هرساله در دل‌های ایرانیان بیشتر و بیشتر شود. بااین حال امسال برگزاری مراسم محرم به دلیل شیوع کرونا و وضعیت قرمز برخی استان‌ها و شهر‌های کشور از جمله خراسان رضوی و به ویژه مشهد مقدس، متفاوت‌تر از همیشه، اما با همان شور و شعور هرساله برگزار خواهد شد. در همین راستا در روز‌های گذشته سازمان‌ها و نهاد‌های متولی برنامه ریزی در این امر از قبیل آستان قدس رضوی، امور مساجد، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه علمیه، شهرداری و دیگرنهاد‌های دست اندرکار در برگزاری مراسم سوگواری سالار شهیدان برنامه رسمی خود را برای این ایام اعلام کرده اند.

قائم مقام ستاد مناسبت‌های شهرداری مشهد درباره برنامه شهرداری برای آماده سازی شهر در ایام محرم گفت: نصب ۳۰۰۰ پرچم آویز ستونی، ۱۲۰۰‌پرچم بیرقی در مناطق مختلف شهر و ۲۰۰۰ پرچم بیرقی سردری مشکی در معابر اطراف حرم مطهر پیش بینی شده است. مهدی یعقوبی افزود: همچنین ۱۰ عدد سازه پارچه‌ای ویژه محرم در بخش‌های مختلف شهر و ۱۸۰‌پرده نوشته برروی پایه پل‌های سواره نصب می‌شود.
او ادامه داد: ساخت و اکران ۱۰‌المان ویژه محرم و جانمایی آن در ۶۵ مکان، مشارکت در برگزاری برنامه‌های عرصه شهدا، پویش جمع آوری کمک برای آزادی زندانیان در فضای مجازی، مشارکت در برگزاری برنامه‌های تعزیه خوانی و برگزاری مسابقه کتاب خوانی با موضوعات حسینی در فضای مجازی از دیگربرنامه‌های این سازمان در ایام محرم است.

 

یعقوبی با اشاره به برنامه‌های حوزه اداره کل روابط عمومی و بین الملل شهرداری بیان کرد: اطلاع رسانی مناسبتی با ۵۰ هزار مترمربع در بیلبورد‌ها و استرابورد‌ها و اکران ۶ تیزر در تلویزیون‌های شهری از اقدامات این حوزه خواهد بود. وی ادامه داد: ۹۰۰ دستگاه تاکسی در خطوط مبادی ورودی و همچنین ۱۴۵۰ دستگاه تاکسی در شبکه‌های بیسیم و ۴۵۰ تاکسی در خطوط حرم مطهر فعال است. همچنین در روز‌های تاسوعا و عاشورای حسینی ۲ دقیقه کاهش سرفاصله زمان رسیدن قطار به ایستگاه را در خطوط ۱ و ۲ خواهیم داشت. ساعات کاری پارکینگ‌های هسته مرکزی شهر نیز در دهه اول محرم افزایش خواهد یافت.

معاون اماکن متبرکه و امور زائران آستان قدس رضوی نیز درباره برگزاری مراسم محرم در بارگاه ملکوتی امام هشتم (ع) گفت: عزاداری‌های دهه اول ماه محرم در صحن‌ها و فضا‌های روباز حرم مطهر رضوی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی روزانه حدودا یک ساعت برگزار می‌شود. محمد توکلی بیان کرد: آستان قدس رضوی مراسم و برنامه‌های حرم مطهر را مطابق با ابلاغیه‌های ستاد ملی مقابله با کرونا دنبال می‌کند و در همین راستا هیچ هیئتی به صورت دسته روی به حرم مطهر ورود پیدا نخواهد کرد. هیئات عزاداری نیز که از طریق شورای هیئات مذهبی مشهد معرفی می‌شوند در صحن‌های حرم مطهر رضوی و با فاصله اجتماعی به عزاداری خواهند پرداخت.

وی با اشاره به اینکه ۱۸ هیئت قرار است در فضا‌های باز حرم مطهر و با فاصله فیزیکی مناسب به عزاداری بپردازند بیان کرد: هر برنامه‌ای که امکان پوشش و خدمات آن با رعایت فاصله اجتماعی ممکن باشد در حرم مطهر رضوی برگزار می‌شود. در غیر این صورت فعالیت‌ها به صورت نمادین و در فضایی خاص برگزار خواهد شد.

همچنین رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان نیز با اشاره به سخنان رهبر معظم انقلاب گفت: اگر قواعد سخت گیرانه‌ای هم برای مقابله با کرونا وضع شود، مردم مؤمن و مسجدی ما بیشتر از دیگران به این قواعد عمل و مسجدی‌ها به دقت مسائل را رعایت‌ می‌کنند.

حجت الاسلام مجتبی مهدوی ارفع افزود: طبق مصوبات ستاد مقابله با کرونا مدت برگزاری مراسم در اماکن سربسته یک ساعت و در محیط باز ۲ ساعت خواهد بود و ممنوعیت ورود افراد دارای تنگی نفس و تب، ضدعفونی اماکن و استفاده از ماسک از دیگر مواردی است که رعایت آن‌ها لازم است. وی با بیان اینکه نماز جماعت با رعایت فاصله گذاری اجتماعی و دستورالعمل‌های بهداشتی برگزار می‌شود و مساجد برای برپایی مراسم عزاداری ماه محرم نیز آمادگی دارند گفت: هم اینک ۵۸۹۲ مسجد در استان وجود دارد که ۱۰۱۴ مسجد در شهر مشهد فعال است.

اداره تبلیغات اسلامی‌خراسان رضوی امسال با تمرکز بیشتری برنامه اعزام مبلغان به مناطق کم برخوردار را دنبال می‌کند. در همین راستا مدیر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی گفته است که در ماه محرم امسال اعزام ۳۳۵۳ مبلغ در این استان آغاز شده است که یک چهارم آن‌ها بانوان هستند. حجت الاسلام هادی صاحبقرانی گلستانی این را هم گفت که امسال حتی به روستا‌های دارای ۵۰ خانوار هم از طریق گروه‌های جهادی مبلغ اعزام می‌شود، درحالی که پارسال فقط به روستا‌های دارای ۱۰۰ خانوار امکان اعزام مبلغ وجود داشت.

 

استان‌های هم جوار، از جمله خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان را هم پوشش می‌دهیم. صاحبقرانی با بیان اینکه دستورالعمل‌های لازم برای مقابله با این ویروس به هیئت‌ها داده شده است، این گونه گفت که برگزاری مراسم در فضای باز، فاصله گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک، ممنوع بودن دسته روی، نخل گردانی، ممنوعیت حرکت به سمت حرم و دیگر مواردی که منجر به تجمع نزدیک شود باید در برگزاری مراسم رعایت شود. ضمن اینکه برپایی ایستگاه صلواتی و توزیع نذورات مطلقا ممنوع است و توصیه شده است همانند چندماه اخیر این هزینه‌ها صرف تهیه بسته‌های معیشتی برای نیازمندان شود. در مورد برگزاری مراسم روضه‌های خانگی نیز این مراسم به مجوز نیاز ندارند، اما توصیه شده است که دستورالعمل‌ها رعایت و با جمعیت کمتر و تا حد ممکن در فضای باز باشد و با سخنرانانی که در مسیر رعایت دستورالعمل‌ها حرکت نکنند در ابتدا جلسات اقناعی برگزار می‌شود و در صورت تکرار تخلفات دستگاه‌های مربوط وارد عمل می‎شوند.

در ادامه اعلام برنامه‌های نهاد‌ها و دستگاه‌های استانی، رئیس شورای هیئت‌های مذهبی خراسان رضوی نیز اعلام کرد که تاکنون ۴۵۰ هیئت مجوز‌های لازم را برای برپایی مراسم در مشهد دریافت کرده اند و با توجه به آماده شدن زیرساخت‌ها و امکانات تعداد این هیئت‌ها رو به افزایش است. سیدمهدی طباطبایی این را هم گفت که شهرداری مشهد نیز ۷۲ نقطه محوری را برای عزادارای هیئت‌ها مشخص کرده است.

از سوی دیگر مسئول سازمان بسیج مداحان خراسان رضوی نیز اعلام کرد که نذورات مردمی در ایام محرم و صفر در قالب کمک‌های مؤمنانه توسط هیئات جمع آوری، و بین نیازمندان و مردم آن محله توزیع می‌شود. سیدحسن ذاکرین به این نکته نیز اشاره کرد که با توجه به شرایط و وضعیت کنونی کشور و روند افزایشی شیوع کرونا مراسم عزاداری امسال در برخی مدارس نیز برگزار می‌شود. ضمن اینکه عزاداران فقط برای اقامه نماز به مدت ۲۰ دقیقه می‌توانند از فضای مساجد و حسینیه‌ها استفاده کنند و آن درصدی از هیئات که حسینیه دارند مشروط بر اینکه ارتفاع سقف آن مکان ۶ تا ۸ متر باشد می‌توانند از آن فضا استفاده کنند. امسال برپایی ایستگاه‌های صلواتی برای توزیع غذا و چای و شربت را نخواهیم داشت و هیئات مذهبی صرفا مجاز به برپایی ایستگاه‌های فرهنگی و فضاسازی با پرچم و پخش مداحی هستند. برای فرهنگ سازی بیشتر نیز ۲‌کتاب شعر در مدح و ثنای اهل بیت (ع) با عناوین زخم اشک و کوثر را به مداحان معرفی کرده ایم.

در آستانه ماه محرم آیین «اذن عزا» با اهدای پرچم حرم رضوی به هیئات مذهبی برگزار و طی آن پرچم گنبد منور و پوش ضریح تعویض می‌شود.
به گزارش آستان نیوز، هرساله در آستانه ماه محرم، مراسم «اذن عزا» برگزار و طی آن، پرچم حرم مطهر رضوی به نشانه عزا تعویض می‌شود و به رنگ مشکی در می‌آید. این مراسم با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و اجتماعی، امروز ساعت ۱۷ در صحن انقلاب حرم رضوی برگزار می‌شود.

در این مراسم که خادمان بارگاه امام رضا (ع) و هیئت‌های مذهبی و عموم زائران حضور دارند، قرائت صلوات خاصه، مرثیه‌سرایی مداحان و ذاکران خاندان عصمت و طهارت (ع) و عزاداری برگزار خواهد شد. سخنرانی حجت‌الاسلام قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی کشور، و دکتر نمکی، وزیر محترم بهداشت، اهدای پرچم به ۸ هیئت مشهدی به نیابت از ۵۰ هیئت مشهدی و ۱۳۰ هیئت استانی صورت می‌گیرد. آیین تعویض پوش ضریح مطهر و مداحی احمد واعظی و سیدجعفر ماه‌رخسار از دیگر برنامه‌های این مراسم است.
براساس آیین قدیمی آستان قدس رضوی، پرچم مشکی گنبد منور تا سوم ربیع‌الاول، ۳ روز بعد از شهادت امام رضا (ع)، بر فراز بارگاه منور رضوی برافراشته می‌ماند.